Banner Portal
A Conexão Bolaño-Panero
PDF

Palavras-chave

Loucura
Desencanto
Roberto Bolaño

Como Citar

BRITO JUNIOR, Antonio Barros de. A Conexão Bolaño-Panero: loucura e desencanto. Remate de Males, Campinas, SP, v. 40, n. 1, p. 258–296, 2020. DOI: 10.20396/remate.v40i1.8655528. Disponível em: https://periodicos.sbu.unicamp.br/ojs/index.php/remate/article/view/8655528. Acesso em: 16 ago. 2024.

Resumo

Sabendo que a obra literária de Roberto Bolaño transforma escritores verdadeiros em personagens fictícias, este artigo estuda a presença de Leopoldo María Panero, poeta espanhol contemporâneo de Bolaño, no romance 2666. Primeiramente, demonstra-se que a personagem do poeta do manicômio de Mondragón é possivelmente inspirada em Panero. Depois, o artigo mostra as relações da poética de Panero com a loucura e o desencanto que emergiram no período pós-franquista. Em seguida, aborda-se a carreira de Bolaño e o modo como ele entendia a literatura, a fim de mostrar que sua poética se liga também ao desencanto, à melancolia no contexto de violência durante e depois das ditaduras latino-americanas. Por fim, o artigo apresenta os vínculos das personagens Lola e Amalfitano com os casos de Panero e Bolaño, respectivamente, no tocante à loucura e à melancolia do desencanto.

https://doi.org/10.20396/remate.v40i1.8655528
PDF

Referências

BLESA, Túa. La destruction fut ma Beatrice. In: PANERO, Leopoldo María. Poesía completa (1970-2000). Ed. Túa Blesa. 3. ed. Madri: Visor Libros, 2006.

BOLAÑO, Roberto. Déjenlo todo, nuevamente. Manifesto infrarrealista. 1976. Artes poéticas. Recompilación de artes poéticas en castellano. [on-line.] Disponível em: <http://artespoeticas.librodenotas.com/artes/1648/dejenlo-todo-nuevamente-manifiesto-infrarrealista-1976>. Acesso em: 27 maio 2019.

BOLAÑO, Roberto. 2666. Barcelona: Editorial Anagrama, 2004a.

BOLAÑO, Roberto. Discurso de Caracas. In: Entre paréntesis. Ensayos, artículos y discursos (1998-2003). Ed. Ignacio Echevarría. Barcelona: Editorial Anagrama, 2004b, pp. 31-39.

BOLAÑO, Roberto. Los perdidos. In: Entre paréntesis. Ensayos, artículos y discursos (1998-2003). Ed. Ignacio Echevarría. Barcelona: Editorial Anagrama, 2004c, pp. 94-98.

BOLAÑO, Roberto; MARISTAIN, Mónica. Final: “Estrella distante” [entrevista a Mónica Maristain]. In: BOLAÑO, Roberto. Entre paréntesis. Ensayos, artículos y discursos (1998-2003). Ed. Ignacio Echevarría. Barcelona: Editorial Anagrama, 2004, pp. 329-343.

BURNS, John. The Emergence of the Mediated Poet: Leopoldo María Panero in Roberto Bolaño’s 2666. 1616: Anuario de Literatura Comparada, vol. 3, 2013, pp. 125-138.

CAMPOS, Javier. Primeiro manifesto infrarrealista. O “Primeiro Manifesto Infrarrealista”, de 1976: seu contexto e sua poética em Os detetives selvagens. Sibila [on-line], ano 18, abr. 2009. Disponível em: <https://sibila.com.br/critica/primeiro-manifesto-infrarrealista/2091>. Acesso em: 27 maio 2019.

COLOMER, Josep M. La transición a la democracia: el modelo español. Barcelona: Editorial Anagrama, 1998.

DELEUZE, Gilles. Esquizofrenia e sociedade. In: Dois regimes de loucos. Textos e entrevistas (1975-1995). Ed. David Lapoujade. Trad. Guilherme Ivo. São Paulo: Editora 34, 2016, pp. 22-34.

DELEUZE, Gilles; GUATTARI, Félix. O Anti-Édipo. Capitalismo e esquizofrenia 1. Trad. Luiz B. L. Orlandi. São Paulo: Editora 34, 2010.

DESPUÉS de tantos años. Direção de Ricardo Franco. Espanha, Aiete Films S. A., Ariane Films, Instituto de la Cinematografia y de las Artes Audiovisuales (ICAA), 1994. Documentário (87 min.). DVD.

ECHEVARRÍA, Ignacio. Sobre la juventude y otras estafas. In: MANZONI, Celina (Org.). Roberto Bolaño: la escritura como tauromaquia. Buenos Aires: Corregidor, 2006a, pp. 71-73.

ECHEVARRÍA, Ignacio. Relato de supervivientes. In: MANZONI, Celina (Org.). Roberto Bolaño: la escritura como tauromaquia. Buenos Aires: Corregidor, 2006b, pp. 53-54.

ECHEVARRÍA, Ignacio. Una épica de la tristeza. In: MANZONI, Celina (Org.). Roberto Bolaño: la escritura como tauromaquia. Buenos Aires: Corregidor, 2006c, pp. 193-195.

EL DESENCANTO. Direção de Jaime Chávarri. Madri: Elías Querejeta Produciones Cinematográficas S. L., 1976. 1 DVD (97 min).

ELMORE, Peter. 2666: la autoria en el tempo del limite. In: PAZ SOLDÁN, Edmundo; FAVERÓN PATRIAU, Gustavo (Orgs.). Bolaño salvaje. Barcelona: Editorial Candaya, 2008, pp. 259-292.

FRANZ, Carlos. “Una tristeza insoportable”. Ocho hipótesis sobre la mela-cholé de B. In: PAZ SOLDÁN, Edmundo; FAVERÓN PATRIAU, Gustavo (Orgs.). Bolaño salvaje. Barcelona: Editorial Candaya, 2008, pp. 103-115.

LUDMER, Josefina. Literaturas posautónomas. Ciberletras. Revista de Crítica Literaria y de Cultura, n. 17, jul. 2007. Disponível em: <http://www.lehman.cuny.edu/ciberletras/v17/ludmer.htm>. Acesso em: 27 maio 2019.

MANZONI, Celina. Narrar lo inefable. El juego del doble y los desplazamientos en Estrella Distante. In: MANZONI, Celina (Org.). Roberto Bolaño: la escritura como tauromaquia. Buenos Aires: Corregidor, 2006, pp. 39-50.

MARISTAIN, Mónica. Bolaño. A Biography in Conversations. Trad. Kit Maude. Brooklyn, NY: Melville House, 2014.

MONTANÉ KREBS, Bruno. Un perro y un sol para Leopoldo María Panero. Breve crónica de un viaje al Chile. El Estado Mental, n. 4, set. 2014. Disponível em: <https://elestadomental.com/revistas/num4/un-perro-y-un-sol-para-leopoldo-maria-panero>. Acesso em: 27 maio 2019.

PANERO, Leopoldo María. Poesía completa (1970-2000). Ed. Túa Blesa. 3. ed. Madri: Visor Libros, 2006.

PANERO, Leopoldo María. Poesía completa (2000-2010). Ed. Túa Blesa. Madri: Visor Libros, 2012.

QUERIDÍSIMOS verdugos. Direção de Basilio Martín Patino. Espanha, Turner Pictures; Fotofilm Madrid, 1977. Documentário (103 min). DVD.

RAVETTI, Graciela. Roberto Bolaño: o segredo do mundo é óbvio. Sobre “La parte de Amalfitano”. In: PEREIRA, Antonio Marcos; RIBEIRO, Gustavo Silveira (Orgs.). Toda a orfandade do mundo. Escritos sobre Roberto Bolaño. Belo Horizonte: Relicário, 2016, pp. 65-82.

SALDAÑA, Alfredo. Poesía y poder en la España contemporânea. Iberoamericanana (2001-), Ano 6, n. 24, dez. 2006, pp. 121-132.

SHULMAN, Aaron. The Age of Disenchantments. The Epic Story of Spain’s Most Notorious Literary Family and the Long Shadow of the Spain Civil War [ebook]. Nova York: Harper Collins Publishers Inc., 2019.

VILARÓS, Teresa M. Los monos del desencanto español. MLN, v. 109, n. 2, Hispanic Issue, mar. 1994, pp. 217-235.

VILARÓS, Teresa M. El mono del desencanto. Una crítica cultural de la transición española (1973-1993). Madri: Siglo Veintiuno Editores, 1998.

WALKER, Carlos. La reflexion visual en Roberto Bolaño. Narración, dictadura y vanguardias en Estrella distante. Ciencia política, v. 11, n. 22, 2016, pp. 189-212.

Licença Creative Commons
O periódico Remate de Males utiliza a licença do Creative Commons (CC), preservando assim, a integridade dos artigos em ambiente de acesso aberto.

 

Downloads

Não há dados estatísticos.