Resumo
A educação a distância mediatizada pelas tecnologias digitais viabiliza a integração da experiência do profissional nas ações formação, propiciando o desenvolvimento de um design curricular com foco na experiência compartilhada e na reflexão sobre a mesma. Este artigo apresenta uma experiência de educação a distância realizada no âmbito da formação continuada de gestores escolares voltada para a integração de tecnologias na escola, analisa as contribuições das tecnologias nas atividades on-line e as categorias da experiência evidenciadas ao longo do processo formativo. Os resultados indicam que a integração entre o contexto virtual e o da prática profissional permitiu que as experiências se constituíssem como objetos de formação, reflexão, teorização e transformação.
Referências
ALMEIDA, F. J.; ALMEIDA, M. E. B. (Coord.) Liderança, gestão e tecnologias: para a melhoria da educação no Brasil. São Paulo, SP: PUC/SP, [s.n], 2006
ALMEIDA, M. E. B.; PRADO, M. E. B. B. A formação de gestores para a incorporação de tecnologias na escola: uma experiência de EAD com foco na realidade da escola, em processos interativos e atendimento em larga escala. In: XII CONGRESSO INTERNACIONAL DE EDUCAÇÃO A DISTÂNCIA – ABED, 2005, Florianópolis. Anais... Florianópolis: ABED, 2005.
ALMEIDA, M. E. B.; PRADO, M. E. B. B. Design educacional contextualizado na formação continuada de educadores com suporte em ambientes virtuais. In: CHALLENGES 2007 - V CONFERÊNCIA INTERNACIONAL EM TECNOLOGIAS DE INFORMAÇÃO E COMUNICAÇÃO NA EDUCAÇÃO, 2007, Braga. Actas da V Conferência Internacional em Tecnologias de Informação e Comunicação na Educação. Braga: Centro de Competência da Universidade do Minho, 2007. p. 178-190.
ALMEIDA, M. E. B. Educação e Tecnologias no Brasil e em Portugal em Três Momentos de sua História. Educação, Formação & Tecnologias, v.1, n.1, abr. 2008. Disponível em http://eft.educom.pt. Acesso em 12 dez. 2008.
ALVES, A. P.; GOMES, M. J. E-portefólios: um estudo de caso no ensino da matemática. In: BARCA, A. et al. (Ed.). In: CONGRESO INTERNACIONAL GALEGO-PORTUGUÉS DE
PSICOPEDAGOXÍA. 2007, Coruña. Libro de Actas do Congreso Internacional Galego-
Portugués de Psicopedagoxía. Coruña: Universidade da Coruña, 2007.
ASSMANN, H. Reencantar a educação: rumo à sociedade aprendente. Petrópolis: Vozes, 1998.
BARTOLOMÉ, A. R.; UNDERWOOD, J. D. M. O Projecto TEEODE: conclusões. In: TEEODE, 1999. Disponível em: http://europa.eu.int/comm/education/Sócrates/minerva/ind1a.html Acesso em fev. 2001.
CARMO, H. D. A E. Ensino superior a distância: contexto mundial. Lisboa: Universidade Aberta, 1997.
CASTELLS, M. A Galáxia Internet. Reflexões sobre Internet, Negócios e Sociedade. Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian, 2004.
DIEUZEIDE, H. Dix annés d'experience française: “l'informatique pour tous”. In : VI CONGRESSO MUNDIAL DE EDUCAÇÃO COMPARADA, 1987, Rio de Janeiro. Anais… Rio de Janeiro: [s.n], 1987.
DEWEY, J. Lógica: teoría de la investigación. México: Fundo de Cultura, 1950.
DIAS, P. Da e-moderação à mediação colaborativa nas comunidades de aprendizagem. Educação, Formação & Tecnologias, v. , n.1, abr. 2008. Disponível em: http://eft.educom.pt/index.php/eft/article/view/17/8. Acesso em: 08 ago.2008.
FREIRE, P. Política e educação. 5.ed. São Paulo, SP: Cortez, 2001.
GIBSON, D.; BARRETT, H. Directions in electronic portfolio development. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, v.2, n.4, 2003. Disponível em: http://electronicportfolios.org/ITFORUM66.html. Acesso: 13 jan.2009.
JOSSO, M.C. Experiências de vida e formação. São Paulo, SP: Cortez, 2004.
LARROSA, J. Notas sobre a experiência e o saber da experiência. Revista Brasileira de Educação, Rio de Janeiro, n. 19, p. 20-28, jan./fev./mar./abr. 2002.
LÉVY, P. As tecnologias da inteligência: o futuro do pensamento na era da informática. Rio de Janeiro, RJ: Ed. 34, 1993.
NÓVOA, A. Formação de professores e profissão docente. In: NÓVOA, A. (Org.). Os professores e sua formação. Lisboa: Dom Quixote, 1992.
OKADA, A. L. P. Memorial reflexivo em cursos online: um caminho para avaliação formativa emancipadora. In: VALENTE, J. A.; ALMEIDA, M. E. B. (Org.) Formação de Educadores a Distância e Integração de Mídias. São Paulo, SP: Avercamp, 2007.
PONTE, J. P. Tecnologias de informação e comunicação na formação de professores: que desafios? Revista Iberoamericana de Educación, Madrid, n.24, Sept./Dec.2000. p. 63-90. Disponível em: http://redalyc.uaemex.mx/redalyc/pdf/800/80002404.pdf. Acesso em: 25 nov. 2008.
SILVA, B. D. As Tecnologias de Informação e Comunicação nas Reformas Educativas em Portugal. Revista Portuguesa de Educação, Braga, ano/v. 14, n. 2, 2001.
SILVA, B. D. Tecnologias, Ecologias da Comunicação e Contextos Educacionais. In: V CONGRESSO DA SOPCOM, “COMUNICAÇÃO E CIDADANIA”, 2007, Braga. Programa Geral Comunicações Resumos. Porto: Universidade do Minho; Porto Editora, 2007. Braga: Universidade do Minho, 2007.
SCHÖN, D. A. Formar Professores como Profissionais Reflexivos. In: NÓVOA, A. (Coord.). Os professores e a sua formação. Lisboa: Publicações Dom Quixote Instituto de Inovação Educacional, p. 77-91, 1992.
SCHÖN, D. A. The Reflective Practitioner – How Professionais Think in Action. New York: Basic Books, Inc., Publishers, 1983.
TOSH, D.; WERDMULLER, B. ePortfolios and weblogs: one vision for ePortfoliodevelopment. Disponível em:
http://eduspaces.net/dtosh/files/7371/16864/ePortfolio_Weblog.pdf. Acesso em: 10 jan. 2009
VALENTE, J. A. A Espiral da Aprendizagem e as Tecnologias da Informação e Comunicação: Repensando Conceitos. In: JOLY, M. C. R. A. (Org). A tecnologia no ensino: implicações para a aprendizagem. São Paulo, SP: Casa do Psicólogo, 2002.
VALENTE, J. A.; PRADO, M. E. B. B.; ALMEIDA, M. E. B. Educação a distância via internet. São Paulo, SP: Avercamp, 2005.
VALENTE, J. A.; PRADO, M. E. B. B.; ALMEIDA, M. E. B. Formação de educadores a distância e integração de mídias. São Paulo, SP: Avercamp, 2007.
VALENTE, J. A.; ALMEIDA, F. J. Visão Analítica da Informática no Brasil: a questão da formação do professor. Revista Brasileira de Informática na Educação-SBIE, Florianópolis, n. 1, 1997.
VYGOTSKY, L. S. A formação social da mente. São Paulo, SP: Martins Fontes, 1984.
A ETD - Educação Temática Digital utiliza a licença do Creative Commons (CC), preservando assim, a integridade dos artigos em ambiente de acesso aberto.